జార్జ్ ఫ్లాయిడ్.. జాతి వివక్షకు గురై ప్రాణాలు విడిచిన నల్లజాతీయుడు. అతడి వ్యథ యావత్ ప్రపంచాన్ని కదిలించింది. అమెరికా సహా వివిధ దేశాల్లో నిరసనలు భగ్గుమన్నాయి.
అయితే అగ్రరాజ్యంలో జాతి వివక్ష కొత్తేమీ కాదు. సమాజాన్ని పట్టి పీడిస్తున్న ఈ మహమ్మారి కారణంగా అనేక మంది ప్రాణాలు వీడారు. చాలా మంది రోడ్లపైకి వచ్చి నిరసన బాటపట్టారు. ఈ చీకటిలో నుంచి ఎందరో మహనీయులు ఉద్భవించారు. నల్లజాతీయుల హక్కులు, సమానత్వం కోసం పోరాడారు. చరిత్రలో నిలిచిపోయిన ఇలాంటి సంఘటనలు ఎన్నో.. ఎన్నెన్నో..
1955...
1950 దశకంలో జాతి వివక్షకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాలు ఊపందుకున్నాయి. ఆనాటి అగ్రరాజ్య రాజకీయాల్లో ఇదే హాట్ టాపిక్.
1955లో అలబామాలోని మాంట్గొమేరిలో రోసా పార్క్స్ అనే నల్లజాతి మహిళ.. బస్సులో శ్వేతజాతీయుల కోసం కేటాయించిన సీటులో కూర్చుంది. ఇతరులు ఒత్తిడి చేసినా అక్కడి నుంచి లేవకుండా, వివక్షను ప్రశ్నించింది. ఈ కారణంతో పోలీసులు ఆమెను అరెస్టు చేశారు.
- పార్క్స్ చర్యతో పౌర హక్కుల ఉద్యమం ఊపందుకుంది.
- ఈ ఉదంతంతోనే మార్టిన్ లూథర్ కింగ్ జూనియర్ వెలుగులోకి వచ్చారు. అహింస అనే సిద్ధాంతంతో జాతివివక్షకు వ్యతిరేకంగా ప్రచారాలు మొదలుపెట్టారు.
1957, సెప్టెంబర్ 25...
అర్కాన్సస్కు చెందిన లిటిల్ రాక్లోని సెంట్రల్ హై స్కూల్లో.. తొమ్మిది మంది నల్లజాతి యువతపై శ్వేత జాతి యువకులు దాడికి పాల్పడ్డారు. ఆ తొమ్మిది మంది అక్కడి నుంచి బయట పడటానికి భద్రతా దళాలు సహాయం చేయాల్సి వచ్చింది.
- ఈ ఘటనకు మూడేళ్ల ముందే... నల్లజాతీయులను ఉద్దేశించి 'విభిన్నంగా ఉన్నా.. సమానమే' అంటూ అక్కడి సుప్రీంకోర్టు ప్రకటించింది. అయినప్పటికీ వారిపై దాడులు ఆగలేదు. సుప్రీంకోర్టు వ్యాఖ్యలను చాలా మంది వ్యతిరేకించారు.
1963, జూన్ 11..
జాతి సమైక్యతకు వ్యతిరేకంగా ప్రవర్తించారు అప్పటి అలబామా గవర్నర్ జార్జ్ వాల్లేస్. పాఠశాలలో చేరాలనుకున్న ఇద్దరు నల్లజాతీయులను.. క్యాంపస్ ద్వారాల వద్ద అడ్డుకున్నారు.
- నేషనల్ గార్డ్స్ రంగంలోకి దిగితే కాని వాల్లేస్ వెనక్కి తగ్గలేదు. అనంతరం విద్యార్థులు క్యాంపస్ లోపలకు చేరారు.
1963, ఆగస్ట్ 28...
పౌర హక్కులు, ఉద్యోగాలు, స్వేచ్ఛను డిమాండ్ చేస్తూ 2,50,000మంది అమెరికన్లు వాషింగ్టన్లోని లింకన్ మెమోరియల్కు కవాతు నిర్వహించారు.
- ఇక్కడే మార్టిన్ లూథర్ కింగ్ జూనియర్ ప్రఖ్యాత 'ఐ హాడ్ ఏ డ్రీమ్' ప్రసంగం చేశారు. ఇది చరిత్ర పుటల్లో నిలిచిపోయింది.
- ఈ కవాతుతో దేశంలో అనేక సంస్కరణలు జరిగాయి. 1964లో పౌర హక్కుల చట్టం, 1965లో ఓటు హక్కు చట్టానికి ఈ కవాతు నాంది పలికింది.
- ఈ పరిస్థితుల మధ్య మార్టిన్ లూథర్ కింగ్, మాల్కమ్ ఎక్స్ వంటి నాయకులు ఉద్భవించారు. జాతి, ఆర్థిక సమానత్వంపై విస్తృతంగా ప్రచారాలు చేశారు.
1964 జులై...
న్యూయార్క్ జిల్లాలోని హార్లెమ్లో 15ఏళ్ల నల్లజాతి బాలుడిని ఓ పోలీసు కాల్చి చంపేశారు. ఈ ఘటనపై దేశవ్యాప్తంగా పెద్ద దుమారమే రేగింది.
- పౌరహక్కుల చట్టం అమల్లోకి వచ్చినప్పటికీ జాతి వివక్ష కొనసాగింది. ఫలితంగా పోలీసుల కర్కశత్వం, దోపిడీ భయాలతో.. మేరీల్యాండ్, హార్లెమ్, రాచెస్టర్లో నిరసనలు భగ్గుమన్నాయి.
1965, మార్చి 7...
నల్లజాతీయుల ఓటు హక్కు కోసం పెద్ద యుద్ధమే జరిగింది. అలబామా నుంచి కవాతు నిర్వహించారు నిరసనకారులు. వారిపై శాంతిభద్రతల పరిరక్షణ పేరుతో పోలీసులు విజృంభించారు. ఎడ్మండ్ పిట్టస్ బ్రిడ్జ్పై జరిగిన ఈ ఉదంతాన్ని 'బ్లడీ సండే'గా పిలుస్తారు.
- అనంతరం ఈ కవాతును నిర్వహించడానికి ఫెడరల్ కోర్టు అనుమతినిచ్చింది. ఇందులో పాల్గొనే వారికి నేషనల్ గార్డ్స్ భద్రత కల్పించాలని ఆదేశించింది.
- దాదాపు 3వేల మంది భద్రతా సిబ్బంది రక్షణ మధ్య కవాతును పూర్తి చేయగలిగారు నిరసనకారులు. అహింస మార్గంలో నడిచిన ఈ కవాతు.. చరిత్రలో తనకుంటూ ఓ స్థానాన్ని దక్కించుకుంది.
- అనంతరం ఓటు హక్కును కల్పిస్తూ రూపొందించిన బిల్లుకు 1965లో కాంగ్రెస్ ఆమోద ముద్రవేసింది.
1967...
జాతి వివక్షకు నిరసనగా దేశవ్యాప్తంగా ఆందోళనలు మళ్లీ భగ్గుమన్నాయి. వీటిపై దర్యాప్తు చేపట్టాలని నాటి అధ్యక్షుడు లిండన్ జాన్స్ కెర్నర్ కమిషన్ను నియమించారు.
- బిలియన్ డాలర్లతో పేద నగరాలను అభివృద్ధి చేయాలని కమిషన్ సూచించింది. పౌరులు-పోలీసుల మధ్య సంబంధాలను పెంపొందించేలా చర్యలు చేపట్టాలని పేర్కొంది. ఉద్యోగ అవకాశాల్లో వివక్ష ఉండకూడదని స్పష్టం చేసింది.
1968, ఏప్రిల్ 4...
టెన్నెస్సీకి చెందిన మెమ్ఫిస్లోని ఓ హొటల్ బాల్కనీలో నిలబడ్డ మార్టిన్ లూథర్ కింగ్ను దుండగులు కాల్చి చంపేశారు.
- కింగ్ మరణించిన 7 రోజులకు.. 1968 పౌర హక్కుల చట్టంపై అధ్యక్షుడు జాన్సన్ సంతకం చేశారు.
- జాతి, రంగు, మతం, లింగం, వైకల్యం, కుటుంబ పరిస్థితులు వంటివి చూడకుండా అందరికీ ఇళ్ల విషయంలో సమాన అవకాశాలు కల్పించిందీ చట్టం.
1995, అక్టోబర్ 16...
వాషింగ్టన్లోని నేషనల్ మాల్ వద్ద 'మిలియన్ మ్యాన్ మార్చ్' నిర్వహించారు. లక్షలాది మంది ముందుకొచ్చి.. తమ జీవితాలు, తమ కుటుంబ సభ్యుల జీవితాలు, సమాజాన్ని మెరుగుపరచడానికి ప్రతిజ్ఞ చేశారు.
- ఈ కవాతులో దాదాపు 4 లక్షల మంది పాల్గొన్నారని నేషనల్ పార్క్ సర్వీస్ తెలిపింది. అయితే ఆ సంఖ్య 8లక్షలు దాటుతుందని మరో ప్రైవేటు సంస్థ పేర్కొంది.
2014...
న్యూయార్క్ నగర పోలీసు అధికారి చేతిలో ఎరిక్ గార్నర్ అనే వ్యక్తి ప్రాణాలు కోల్పోయాడు. 'ఐ కాంట్ బ్రీత్' అన్న అతడి చివరి మాట.. పోలీసుల కర్కశత్వానికి వ్యతిరేకంగా జరిపిన నిరసనలకు నినాదమైంది.
- 2019వరకు ఈ కేసు విచారణ జరిగింది. చివరికి నిందితుడికి ఎలాంటి శిక్షపడలేదు.
ఇలా ఎన్ని ఘటనలు జరిగినా... ఎన్ని చట్టాలు రూపొందించినా.. నల్లజాతీయులపై వివక్ష కొనసాగుతూనే ఉంది. ఇందుకు 2020 మే 25న మరణించిన జార్జ్ ఫ్లాయిడ్ సాక్ష్యం.
